محققان انجمن علوم دریایی اسکاتلند (SAMS) پدیده غیرمنتظره‌ای را کشف کردند که نام آن را «اکسیژن تاریک» گذاشته‌اند. این کشف می‌تواند باعث بازنگری درباره چگونگی شروع حیات در سیاره زمین شود. محققان دریافتند که در عمق بیش از 4000 متری اقیانوس، جایی که هیچ نوری نمی‌تواند به آن نفوذ کند، اکسیژن تولید می‌شود. این کشف به‌قدری دور از باور است که محققان ابتدا فکر کردند تجهیزات آن‌ها مشکل دارد.
براساس گزارش CNN، محققان وقتی با داده‌های میزان اکسیژن اعماق اقیانوس مواجه شدند، فکر کردند که حسگرها معیوب هستند، زیرا تاکنون مطالعات پیشین نشان داده بود در اعماق اقیانوس‌ها موجودات تنها اکسیژن مصرف می‌کنند و نه تولید. به‌طور کلی موجودات فتوستنزکننده مانند گیاهان، پلانکتون‌ها و جلبک‌ها از نور خورشید برای تولید اکسیژن استفاده می‌کنند که به اعماق اقیانوس نیز راه می‌یابد.
کشف اکسیژن تاریک در اعماق اقیانوس
براساس مقاله محققان در نیچر، راز تولید این اکسیژن تاریک در کلوخه‌هایی نهفته است که به اندازه سیب‌زمینی هستند و عناصری مانند کبالت، نیکل و منگنز دارند. این ترکیبات برای ساخت باتری‌های لیتیوم یونی نیز استفاده می‌شوند. این کلوخه‌ها در عمق بیش از 4000 متری زیر سطح آب در تاریکی کامل، کف را پوشانده‌اند. برای مقایسه، کشتی تایتانیک در عمق حدود 3810 متری قرار دارد.
به نظر می‌رسد عناصر موجود در کلوخه‌ها به نوعی مانند یک باتری عمل می‌کنند. آزمایش محققان نشان داد که این کلوخه‌ها ولتاژ 0.95 ولتی دارند، که وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی میزان آن را بالاتر ببرند. برای شروع فرایندی به نام «الکترولیز آب دریا» –که طی آن آب دریا به هیدروژن و اکسیژن تبدیل می‌شود– فقط 1.5 ولت نیاز است.
این کشف می‌تواند بینش ما را درباره شروع حیات روی زمین تغییر دهد. محققان می‌گویند:
«برای شروع حیات هوازی در این سیاره، باید اکسیژن وجود داشته باشد و تصور ما این بود که تأمین اکسیژن زمین با موجودات فتوسنتزی آغاز شد. اما اکنون می‌دانیم که اکسیژن در اعماق دریا نیز تولید می‌شود، جایی که نور وجود ندارد. بنابراین باید دوباره به سؤالاتی مانند: زندگی هوازی از کجا شروع شد؟ برگردیم.»
بااین‌حال باید تحقیقات بیشتری درباره این کلوخه‌ها و اکسیژن تاریک انجام شود تا ماهیت فرایند ایجاد اکسیژن در زمین مشخص گردد.
