عضو هیات علمی دانشگاه مذاهب: ظرفیت‌های قانونی حمایت از آمران به معروف فراهم شود
گروه سیاسی خبرگزاری فارس: ضرب و شتم بانوی محجبه در نارجستان قوام شیراز، هتک حرمت به قرآن کریم و بحث عفاف و حجاب از مسائلی است که بسیاری از مخاطبان فارس با ثبت پویش هایی در سامانه فارس ضمن بیان دغدغه های خود، مطالباتی را نیز مطرح کرده اند.
در همین راستا و با توجه به اهمیت مسائل مطرح شده با حامد رستمی نجف آبادی حقوقدان، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی به گفت و گو نشستیم که مشروح آن در ادامه آمده است:
فارس: به عنوان استاد دانشگاه نظر شما راجع به هتک حرمت های اخیر به قرآن چیست؟
نجف آبادی: هتّاکی های مکرّر در پوشش آزادی بیان در دانمارک و سوئد؛ پشت پرده دارد و پشت این پرده شوم، رژیم صهیونیستی و آمریکا است؛ که اتاق فکر در این زمینه تشکیل داده اند که به مقدّسات مسلمانان توهین کنند و به نوعی تقدّس و عقلانیّت را زیر سئوال ببرند.
دلیل توهین ها به قرآن، وحشت غربی‌ها از گسترش اسلام است
اقدام سلمان رشدی مرتد نقطه شروع این هتّاکی‌ها بود و بعد از آن هم این اهانت‌ها و اسلام ستیزی ها ادامه پیدا کرده و ادامه دارد؛ چون غربی ها از رشد روزافزون اسلام و جمعیّت مسلمانان و نقش روشنگری اسلام و قرآن واهمه و ترس دارند، که در کشورهای غربی مانند کشور سوئد و حتّی فرانسه گرایش به اسلام روز به روز بیشتر می شود و مردم این کشورها از نقش هدایت گری و تبیین قرآن در این نقش دعوتی آگاه شده اند و حتّی خیلی از نقشه های شوم غربی ها و سیاسی بازی هایشان برملا و نقش بر آب شده است.
جوری به خواری و خفّت رسیده اند؛ که چاره کار خود را آتش زدن قرآن که اقدام بارز اسلام ستیزی است می دانند؛ که به نوعی ایجاد ترس هم در جامعه کنند و افراد کمتر جذب اسلام شوند و حتّی با ایجاد حربه فشار بر مسلمانان و قوانین دست و پا گیر برای مسلمانان سعی در ایجاد دافعه برای اسلام و مسلمانان دارند؛ نمی دانند که این کار آتش زیر خاکستر می شود و دامن گیر خودشان می شود و با این کار تیشه به ریشه خود و سیاست های غلطشان می زنند و جاذبه خود را کم و دافعه خود را زیاد می کنند و اسلام ناب و قرآن با نقش تبیینی و هدایتی و زبان فطرت و عقلایی، خود مردم را با این سیاست های غلط استکباری آگاه می کند و زمینه ی نابودی مستکبرین را فراهم می کند.
فارس: چه اقداماتی باید در راستای جلوگیری از هتاکی به آمران به معروف انجام شود؟
نجف آبادی: به این مرحله و وضعیّتی که با آن در جامعه اخیراً مواجه شده ا یم و روبرو هستیم و هر روز می بینیم و این دو مورد اخیر را که اشاره کردید؛ «جرّی شدن» می گویند؛ صدور برخی احکام قضایی که در ظاهر مطابق با قوانین است اما در حقیقت هیچ تناسبی با میزان جرم و آثار آن ندارد، امروز مورد انتقاد جدّی اکثر حقوقدانان و حتّی برخی اقشار مختلف مردم نیز قرار گرفته است. بسیاری از مجرمین چه بسا با نوع برخورد قضایی، جرّی‌تر از قبل به جرایم و تخلّفات خود ادامه می‌دهند و می گویند تاوانش و مجازاتش را می کشم.
با ضارب بانوی محجبه شیرازی و اراکی برخورد قاطع شود
این گستاخی و قلدر مآبی هنجارشکنان که به آن جرّی شدن گویند گویا تمامی ندارد و تقریباً هر روز خبری از هتک حرمت و ضرب و شتم بانوان محجبه آمر به معروف و ناهی از منکر در فضای رسانه ای و مجازی دست به دست می شود. بانوی محجبه شیرازی پس از اقدام به امر به معروف، مورد ضرب و شتم شدید زن و شوهر هنجارشکن قرار می‌گیرد؛ حتّی کار به جایی رسیده که در مواردی حتّی همسران و فرزندان شهداء و خانواده نیروهای نظامی و انتظامی هم از کتک کاری هنجارشکنان بی نصیب نمی مانند.
وقتی با این مرحله جرّی شدن مواجهیم دیگر وقت دیدگاه اصلاحی، فرهنگسازی و تسامح و مماشات، عفو و گذشت نیست؛ که با این اقدامات به صورت تخلّف گونه برخورد کنیم و حتّی این اقدامات به صورت باندی، تیمی و سازمان یافته نیز صورت می گیرد و خطرناک است؛ باید جوّ جامعه را آرام و با هنجارشکنان فوری و به صورت بازدارنده مقابله کرد و از اقدامات مشابه در جامعه پیشگیری کرد.
ظرفیّت‌های قانونی حمایت از آمران به معروف فراهم شود
لذا باید ضمن برخورد قضایی و قانونی بازدارنده با هنجارشکنان و مجرمان؛ باید بسترسازی لازم و استفاده از ظرفیّت های قانونی حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر فراهم شود؛ و قانون حمایت از امران به معروف و ناهیان از منکر مصوّب 1394 این ظرفیّت قانونی را فراهم کرده است و نباید این قانون را متروک گذاشت و شرع هم شرایط و مراحل آن را بیان کرده و آن را واجب شرعی دانستهاست و لایحه حجاب و عفاف تقدیمی به مجلس نیز مورد ویرایش و بازنگری و التفات قرار گیرد و جنبه ی حمایتی و بازدارندگیاش بیشتر شود.
لایحه ای با نقاط قوّت زیاد که ناظر به احصاء وظایف دستگاه های اجرایی است
فارس: نظر شما درباره بحث عفاف و حجاب و لایحه ای که در این باره تدوین شده چیست؟
نجف آبادی: لایحه حجاب و عفاف که اکثر موادش وظایف دستگاه های اجرایی را در زمینه ترویج عفاف و حجاب و جلوگیری و پیشگیری از بی حجابی و هنجار شکنی بیان کرده و در آخر نیز جزای نقدی برای کشف حجاب پررنگ جلوه می کند؛ لایحه ای است که دستگاه های اجرایی را احصاء و وظایف آنان را در زمینه ترویج عفاف و حجاب بیان می کند؛ از این حیث و جنبه لایحه ی نسبتاً خوبی با نقاط قوّت زیادی که ناظر به احصاء و بیان وظایف دستگاه ها به نظر می رسد؛ که از موازی کاری هم به نوعی جلوگیری می کند؛ البته اگر عملیاتی شود و دستگاه ها وظایف خود را به خوبی و به نحو احسن انجام دهند.
اما به نظر با قوانین جزای نقدی آن هم جزای اندک که پول رستوران معمولی رفتن یک نفر هم نمی شود، نتوان جلوی بی حجابان و هنجارشکنان را گرفت؛ البته به مجازات های مکمّل هم نیم نگاهی شده؛ لذا تناسب لازم جرم، جریمه و بازدارندگی این جریمه در لایحه مورد ملاحظه و مداقّه قرار نگرفته است و هم چنین این لایحه بستر حمایتی و مصونیّت مناسبی برای آمران به معروف و ناهیان از منکر و حتّی حمایت و دادن اختیارات لازم برای ضابطان مانند پلیس فراهم نکرده و پلیس بیشتر نقش نظاره گر دارد.
حتّی آمران به معروف و ناهیان از منکر و نهادهای مردمی فعّال در این زمینه با این لایحه نسبت به وظیفه ی شرعی خود دچار یأس و حتّی چالش نیز در عمل می شوند؛ و حتّی با این تصویب این لایحه جلوی قوانین دیگر و ظرفیّت های قانونی بالفعل لازم نیز گرفته و حتّی متروک می شوند و اگر این لایحه قانونی شود؛ به نظرم در مرحله قضاء و اجراء نیز با چالش هایی جدّی و اساسی مواجه می شود.
در لایحه حجاب باید اختیارات بیشتری به پلیس داده شود
قدری بیش از حدّ معمول تعجیل در تدوین این لایحه به چشم می خورد که این تعجیل ممدوح نیست بلکه مذموم است؛ که می توانست بهتر باشد و بهتر شود و از نظر دکترین حقوق و جامعه شناسان؛ متخصصان و کارشناسان و دلسوزان امر بیشتر مدد گیرد و یک ویرایش و بازنگری در این زمینه صورت گیرد؛ که جنبه ی پیشگیری و بازدارندگی و دادن اختیار به ضابط و پلیس بیشتر شود و از نهادهای مردمی فعّال در این زمینه حمایت لازم کرد؛ نه این که آن ها را چشم ترس کرد و از همه مهم تر ظرفیّت بالفعل و بالقوه عظیم شجره طیّبه بسیج به عنوان رکن رکین و بازوی کمکی جامعه در مقوله حجاب و عفاف بیشتر و بهتر استفاده کرد و با صرف دو خط کلّی گویی در مورد وظایف بسیج مکفی و راهگشا نیست و این ظرفیّت عظیم و مردمی مغفول واقع شده است.
درست است این لایحه با پیشنهاد قوه قضائیه و توافق حدّاکثری قوا تهیه شده است؛ اما نظر اندیشمندان و خبرگان هم برای تکمیل شدن می طلبد؛ بهتر بود که برای اساتید و نخبگان هم ارسال می شد و نظر آنها هم در وقت موسّع اخذ میشد. لذا به نظرم باید روی این لایحه بیشتر و از جنبه های مختلف کار کارشناسی، تخصصی، فقهی، حقوقی، جامعه شناسی و روانشناسی کرد.
در موضوع حجاب کرسی های نظریه پردازی راه اندازی شود
باید کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره ها در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها را برگزار کرد و هنوز جای طرح در محافل علمی را دارد؛ النهایه باید چکش کاری کرد؛ چون در وضع کنونی جامعه با این وضع فعلی به نظر می رسد جوابگو و عملیاتی نیست و حتّی ممکن است جو جامعه را نیز ملتهب کند. البته نگاه صِرف حقوقی و جرمشناسی هم نمی توان داشت و باید نگاه جامع هشناسی هم به موضوع و پذیرش مردم و نحوه این پذیرش صورت گیرد.
برای درمان وضع کنونی باید با ظرفیّت قوانین فعلی تدابیری اندیشید. درست است که قانون بد بهتر از بی قانونی است؛ اما قانون بد هم معضل بزرگ و قصّه ی پردردی است که دامن گیر جامعه می شود و دودش به چشم همه می رود. امید است که دیدگاه نخبگانی در این مرحله بررسی و تصویب نزد مجلس گرفته شود و از اساتید و صاحب نظران سراسر کشور نیز دعوت در کمیسیون ها و نشست ها صورت گیرد.
پایان پیام/
