دانشمندان بالاخره به این سؤال پاسخ دادند: فضا چقدر تاریک است؟
کاوشگر نیوهورایزنز برای اولین بار موفق به اندازهگیری دقیق مقدار نور مرئی پراکندهشده در سرتاسر فضا شده است. شدت این نور که «پسزمینه نوری کیهانی» نامیده میشود، آنقدر کم است که اندازهگیری آن از زمین ممکن نیست.
«مارک پستمن» از مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی در مریلند میگوید: «هر بار سعی میکنید آن را از زمین یا نزدیک به زمین اندازهگیری کنید، با عدمقطعیت زیادی روبهرو میشوید و نمیتوانید کاری بکنید.»
از نظر پستمن، این کار به رصد ستارههای کمنور کهکشان راه شیری از خیابان شلوغی در نیویورک شباهت دارد. در واقع باوجود آلودگی نوری بسیاری که در زمین وجود دارد، مشاهده ستارهها ممکن نیست.
نیوهورایزنز به اندازه کافی از مرکز منظومه شمسی دور شده است که تحتتأثیر خورشید و نور پراکندهشده از سیارات و اجرام قرار نگیرد. این کاوشگر پس از سال 2015 و بازدید از پلوتو به دور شدن از زمین ادامه داد و اکنون حدود 8.7 میلیارد کیلومتر از ما فاصله دارد. این فاصله همچنان در محدوده منظومه شمسی قرار دارد اما از نورهای درخشان موجود در آن بسیار دور است.
اندازهگیری پسزمینه نوری کیهانی
نیوهورایزنز توانسته 24 تصویر از مناطق تاریک فضا تهیه کند. این تصاویر در شرایطی که دوربین کاوشگر در سایه بدنه آن و به دور از خورشید و صفحه کهکشان راه شیری قرار داشت، گرفته شده است.
سپس پستمن و همکارانش میزان نوری را که ناشی از ستارگان و گردوغبار در کهکشان بود، محاسبه و از میزان نور در این تصاویر کم کردند تا کل نور پسزمینه را به دست آورند. نتیجه درخشندگی بسیار کمنوری بود.
به گفته پستمن، آنقدر شدت نور در فضا کم است که انگار در شبی بدون ماه، در کابینی متروکه باشید، بیش از یک کیلومتر با نزدیکترین همسایه فاصله داشته باشید و چراغ یخچال آن همسایه روشن باشد: «شدت نوری که ما اندازهگیری کردهایم، به تغییر نوری که وقتی آنها (همسایه) یخچال را یک مایل (1.6 کیلومتر) دورتر باز میکنند، روی دیوار کابین شما رخ میدهد، شباهت دارد. این 100 برابر تاریکتر از تاریکترین آسمانی است که میتوانید از زمین ببینید.»
شدت این پسزمینه بسیار کم است اما این نور از تمامی کهکشانهای قابلمشاهده در کیهان میآید. پیشازاین، اندازهگیریهای قبلی نشان داده بودند ممکن است نوری اضافی و توضیحناپذیر در فضای دوردست وجود داشته باشد، اما مشاهدات جدید این فرضیه را رد میکنند. پستمن میگوید: «این بخش مهمی از درک ما از جهان است.»
مأموریت نیوهورایزنز
کاوشگر نیوهورایزنز ناسا سال 2006 برای بررسی سیاره پلوتو و کمربند کویپر به فضا پرتاب شد. این کاوشگر بینستارهای سال ۲۰۱۵ از کنار پلوتو عبور کرد، سپس از کمربند کویپر گذشت و موفق شد تصاویر بینظیری از سطح یخی و پیچیده پلوتو تهیه کند. همچنین توانست اطلاعات ارزشمندی درباره کمربند کویپر و اجرام ناشناخته آن به دست آورد. این مأموریت همچنان فعال است و نقاط دوردست منظومه شمسی را بررسی میکند.